Inkontinenca Urinare e Stresit (Stress Urinary Incontinence - SUI)

Përkufizimi

Inkontinenca urinare e stresit (SUI) është një nga format më të zakonshme të çrregullimeve të kontrollit të fshikëzës, e cila manifestohet me rrjedhje të pavullnetshme të urinës gjatë rritjes së presionit intra-abdominal, si në raste të kollitjes, të qeshurës, teshtimës, ushtrimeve fizike apo aktiviteteve që përfshijnë ngritje peshash.

Kjo ndodh kur sfinkteri uretral dhe strukturat mbështetëse të uretrës nuk arrijnë të përballojnë presionin e shtuar, duke lejuar rrjedhjen e urinës në mënyrë të pakontrolluar.

Epidemiologjia

Prek rreth 1 në 3 gra gjatë jetës.

Inçidenca rritet me moshën dhe pas lindjeve vaginale.

Rritet pas menopauzës për shkak të ndryshimeve hormonale.

Shkaqet dhe faktorët e rrezikut

• Dobësimi i muskujve të dyshemesë pelvike - Më së shpeshti pas lindjeve vaginale, me trauma obstetrikale

• Menopauza - Reduktimi i estrogjenit ndikon në trofizmin e mukozës uretrale dhe funksionin mbrojtës

• Lindje të shumta - Rrisin rrezikun për dëmtime të nervave dhe indeve mbështetëse

• Kirurgji pelvike - Histerektomia dhe ndërhyrjet për prolaps mund të ndikojnë në integritetin anatomik

• Mbipesha dhe obeziteti - Presion kronik mbi fshikëzën dhe strukturat mbështetëse

• Kollitja kronike / konstipacioni - Shkakton rritje të përsëritur të presionit abdominal

  
  

Klasifikimi

• SUI e shkallës I: rrjedhje e urinës vetëm me aktivitete të rënda (vrapim, kërcim)

• SUI e shkallës II: rrjedhje me aktivitet të moderuar (kollitje, ngritje peshe)

• SUI e shkallës III: rrjedhje edhe në qëndrim në këmbë ose me lëvizje minimale

Diagnostikimi

Historia mjekësore dhe simptomat

• Sa shpesh ndodh rrjedhja?

• Shkaktarët e rrjedhjes (aktiviteti fizik, kollitja, etj.)

• Historia e lindjeve dhe ndërhyrjeve kirurgjikale

Ekzaminimi fizik

• Ekzaminim pelvik për vlerësimin e tonusit muskulor dhe prolapsit

• Testi i kollitjes: ndihmon në demonstrimin e rrjedhjes me stres

• Vlerësimi i tonusit të sfinkterit anal dhe levator ani

Teste diagnostike shtesë

• Ditari i urinimit dhe rrjedhjeve për 3-7 ditë

• Qëllimi i matjes së rrjedhjes (pad test) – për të objektivizuar sasinë

• Urodinamika – e rezervuar për rastet komplekse, ose kur planifikohet trajtim kirurgjikal

• Cistoskopia – në rast se dyshohet për patologji të traktit urinar inferior

Trajtimi

Trajtimi Konservativ (i linjës së parë)

Ushtrime Kegel: Kontraktime të rregullta të muskujve të dyshemesë pelvike, 3–4 herë në ditë për disa muaj

• Fizioterapi e specializuar pelvike: me biofeedback ose stimulim elektrik

• Pesari vaginal: Pajisje mbështetëse që vendoset në vaginë për të përmirësuar pozicionin e uretrës

• Reduktim peshe, kontroll i kollitjes dhe kapsllëkut

Trajtimi Farmakologjik

Estrogjen lokal vaginal në gratë postmenopauzë për përmirësimin e mukozës dhe tonusit të uretrës

Shënim: Nuk ekzistojnë medikamente të miratuara posaçërisht për SUI. Medikamentet kanë rol mbështetës.

Trajtimi Kirurgjikal

• TVT (tension-free vaginal tape): meshë, rrip mbështetës me material të jo të absorbueshëm, që pozicionohet nën uretrën mesatare

• TOT (transobturator tape): material si në rastin e TVT, metodë më pak invazive dhe me komplikacione më të pakta.

• Injeksione periuretrale (p.sh. kolagjen, bulking agents) – për rastet kur kirurgjia është e papërshtatshme

• Kolposuspension (p.sh. procedura Burch) – më pak e përdorur sot

• Sfinkter uretral artificial – në raste shumë të rralla dhe të rënda

Kujdesi pas trajtimit

• Shmangia e ngritjes së peshave për 4–6 javë

• Vazhdimi i ushtrimeve Kegel për mirëmbajtje të funksionit

• Kontrolli mjekësor pas 6–8 javësh dhe më tej sipas nevojës

• Trajtimi kirurgjikal ka normë suksesi deri në 80–90% por nuk përjashton rikthimin në të ardhmen

Këshilla për pacientet

• Bëni ushtrime pelvike si pjesë e përditshmërisë

• Kontrolloni peshën dhe shmangni shtypjet e vazhdueshme në bark

• Bisedoni lirshëm me mjekun gjinekolog për çdo rrjedhje urinare

• SUI nuk është pjesë “normale” e plakjes – mund të trajtohet në mënyrë efektive!